16 ervaringsverhalen over duurzaamheid in het UMC Utrecht

“We moeten er echt naar
toe dat duurzaamheid
altijd wordt afgewogen
bij inkooptrajecten.”


Koploper duurzaamheid in de zorg

“Als enige instantie in de zorg heeft het UMC Utrecht een gecertificeerd milieuzorgsysteem, ISO 14001. Ons ziekenhuis wordt gezien als koploper duurzaamheid in de zorg. Dat willen we natuurlijk zo houden, vertelt senior inkoper en adviseur MVI Anne Marie van den Berg. Het UMC Utrecht heeft zich voor 2030 een aantal milieu- en duurzaamheidsdoelen gesteld die zijn geïntegreerd in de organisatiestrategie. Die doelen zijn ambitieus en betekenen dat we in actie moeten komen. De verantwoordelijkheid om bij te dragen aan deze doelen ligt bij de divisies en directies. Door duurzaam in te kopen kunnen zij een grote bijdrage leveren. Denk aan energiezuinige apparatuur, producten van gerecycled materiaal, producten zonder schadelijke chemicaliën en producten die herbruikbaar zijn of die na gebruik goed te recyclen zijn.  Het afwegen van duurzaamheid moet dus al beginnen in het inkoopproces.”


Lab traject

“De aanbesteding van analyse apparatuur voor het Lab Klinische Chemie en Hematologie (LKCH) is daar een mooi voorbeeld van. Een collega van mij heeft een inkooptraject begeleid voor apparatuur voor het specieel lab om hormonen en eiwitten in lichaamsmateriaal te analyseren. Uiteindelijk is de opdracht gegund aan een partij dat een apparaat (de Liaison XL) gaat inzetten dat gebruik maakt van de chemoluminescentie techniek, waardoor bij sommige bepalingen geen technieken meer nodig zijn op basis van radioactiviteit. Dat is niet alleen goedkoper, maar ook beter voor het milieu. Het werken op het lab is daardoor ook makkelijker geworden. Misschien een kleine stap, maar wel én én én. Een heel mooi resultaat van het LKCH.”


Impact maken met je inkooptraject

“Bij elk inkooptraject maken we de afweging hoe we aan de strategische thema’s als patiëntveiligheid, kwaliteit van zorg en innovatie voldoen of kunnen bijdragen. Duurzaamheid is ook een strategisch thema, maar wordt vaak nog niet in dezelfde afweging opgenomen. Dat zou wel moeten als we onze eigen organisatiedoelen serieus nemen. Als adviseur Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) help ik divisies om af te wegen of en hoe hun aanbestedingen of aankopen kunnen bijdragen aan de UMC duurzaamheidsdoelstellingen. Zo wordt het een compleet verhaal. Je haalt bijvoorbeeld medische apparatuur in huis die niet alleen kwalitatief goed en innovatief is, maar die ook nog eens energiezuiniger is. Er is vaak grote impact te behalen door duurzaam in te kopen, die zich ook uitstrekt naar kosten en innovatie.”


Hoe gaan leveranciers ons helpen?

“Ik zie duurzaam inkopen als een gezamenlijke inspanning van het UMC Utrecht en de leveranciers. Daarom adviseer ik divisies vaak om hun leveranciers open vragen te stellen, de dialoog aan te gaan en te vragen hoe zij ons ziekenhuis kunnen helpen om de 2030 doelen te halen. Leveranciers komen dan soms verrassend uit de hoek. Dat is erg leuk om te zien.” 



Belastende productgroepen

In 2018 is samen met CE Delft onderzoek gedaan naar de maatschappelijke impact van alle productgroepen die het UMC Utrecht inkoopt. “Daaruit blijkt dat geneesmiddelen, energie, implantaten en disposables de vier meest belastende productgroepen zijn. Het is de eerste keer in Nederland dat een dergelijke grootschalige impactanalyse van inkoop onder zorginstellingen uitgevoerd is. Met de resultaten uit dit onderzoek kan het UMC Utrecht prioriteren en verder verduurzamen.”


Duurzaamheid in elk inkooptraject meewegen

“We moeten er naar toe dat duurzaamheid altijd wordt afgewogen bij inkooptrajecten, net als de andere strategische thema’s en dat de markt wordt gevraagd hierover mee te denken. Als we duurzaamheidsvragen gaan stellen aan leveranciers, dan komt er uiteindelijk beweging in de markt. Dat is in de kledingbranche al gaande nu. Bedrijfskleding wordt door sommige leveranciers niet meer ingekocht in risicolanden als Bangladesh, maar in duurzamere ateliers dichter bij huis. Natuurlijk lukt het uiteindelijk niet altijd om duurzaamheid in de aanbesteding mee te nemen. Soms blijkt uit de afweging dat andere thema’s voor die aankoop belangrijker zijn en dat daar dus de focus op moet komen te liggen. Maar dan is duurzaamheid tenminste wél afgewogen en wordt bewust beargumenteerd waarom het niet kan worden meegenomen. Dan is het ook goed.” 

“We moeten er
echt naar toe dat
duurzaamheid
altijd wordt
afgewogen bij
inkoop-
trajecten.”


Koploper duurzaamheid in de zorg

“Als enige instantie in de zorg heeft het UMC Utrecht een gecertificeerd milieuzorgsysteem, ISO 14001. Ons ziekenhuis wordt gezien als koploper duurzaamheid in de zorg. Dat willen we natuurlijk zo houden, vertelt senior inkoper en adviseur MVI Anne Marie van den Berg. Het UMC Utrecht heeft zich voor 2030 een aantal milieu- en duurzaamheidsdoelen gesteld die zijn geïntegreerd in de organisatiestrategie. Die doelen zijn ambitieus en betekenen dat we in actie moeten komen. De verantwoordelijkheid om bij te dragen aan deze doelen ligt bij de divisies en directies. Door duurzaam in te kopen kunnen zij een grote bijdrage leveren. Denk aan energiezuinige apparatuur, producten van gerecycled materiaal, producten zonder schadelijke chemicaliën en producten die herbruikbaar zijn of die na gebruik goed te recyclen zijn.  Het afwegen van duurzaamheid moet dus al beginnen in het inkoopproces.”


Impact maken met je inkooptraject

“Bij elk inkooptraject maken we de afweging hoe we aan de strategische thema’s als patiëntveiligheid, kwaliteit van zorg en innovatie voldoen of kunnen bijdragen. Duurzaamheid is ook een strategisch thema, maar wordt vaak nog niet in dezelfde afweging opgenomen. Dat zou wel moeten als we onze eigen organisatiedoelen serieus nemen. Als adviseur Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) help ik divisies om af te wegen of en hoe hun aanbestedingen of aankopen kunnen bijdragen aan de UMC duurzaamheidsdoelstellingen. Zo wordt het een compleet verhaal. Je haalt bijvoorbeeld medische apparatuur in huis die niet alleen kwalitatief goed en innovatief is, maar die ook nog eens energiezuiniger is. Er is vaak grote impact te behalen door duurzaam in te kopen, die zich ook uitstrekt naar kosten en innovatie.”


Hoe gaan leveranciers ons helpen?

“Ik zie duurzaam inkopen als een gezamenlijke inspanning van het UMC Utrecht en de leveranciers. Daarom adviseer ik divisies vaak om hun leveranciers open vragen te stellen, de dialoog aan te gaan en te vragen hoe zij ons ziekenhuis kunnen helpen om de 2030 doelen te halen. Leveranciers komen dan soms verrassend uit de hoek. Dat is erg leuk om te zien.” 


Lab traject

“De aanbesteding van analyse apparatuur voor het Lab Klinische Chemie en Hematologie (LKCH) is daar een mooi voorbeeld van. Een collega van mij heeft een inkooptraject begeleid voor apparatuur voor het specieel lab om hormonen en eiwitten in lichaamsmateriaal te analyseren. Uiteindelijk is de opdracht gegund aan een partij dat een apparaat (de Liaison XL) gaat inzetten dat gebruik maakt van de chemoluminescentie techniek, waardoor bij sommige bepalingen geen technieken meer nodig zijn op basis van radioactiviteit. Dat is niet alleen goedkoper, maar ook beter voor het milieu. Het werken op het lab is daardoor ook makkelijker geworden. Misschien een kleine stap, maar wel én én én. Een heel mooi resultaat van het LKCH.”



Belastende productgroepen

In 2018 is samen met CE Delft onderzoek gedaan naar de maatschappelijke impact van alle productgroepen die het UMC Utrecht inkoopt. “Daaruit blijkt dat geneesmiddelen, energie, implantaten en disposables de vier meest belastende productgroepen zijn. Het is de eerste keer in Nederland dat een dergelijke grootschalige impactanalyse van inkoop onder zorginstellingen uitgevoerd is. Met de resultaten uit dit onderzoek kan het UMC Utrecht prioriteren en verder verduurzamen.”


Duurzaamheid in elk inkooptraject meewegen

“We moeten er naar toe dat duurzaamheid altijd wordt afgewogen bij inkooptrajecten, net als de andere strategische thema’s en dat de markt wordt gevraagd hierover mee te denken. Als we duurzaamheidsvragen gaan stellen aan leveranciers, dan komt er uiteindelijk beweging in de markt. Dat is in de kledingbranche al gaande nu. Bedrijfskleding wordt door sommige leveranciers niet meer ingekocht in risicolanden als Bangladesh, maar in duurzamere ateliers dichter bij huis. Natuurlijk lukt het uiteindelijk niet altijd om duurzaamheid in de aanbesteding mee te nemen. Soms blijkt uit de afweging dat andere thema’s voor die aankoop belangrijker zijn en dat daar dus de focus op moet komen te liggen. Maar dan is duurzaamheid tenminste wél afgewogen en wordt bewust beargumenteerd waarom het niet kan worden meegenomen. Dan is het ook goed.”